Dorstig weer. Eerst dus koffie aanzetten. Dat had nog wel wat voeten
in aarde gehad: Jakob, die een paar weken geleden voor groep II koffie wilde zetten
had met afgrijzen moeten constateren dat de schimmel er in stond. Bloos.. klaarblijkelijk
waren wij de week ervoor vergeten de overgebleven koffie weg te spoelen...
Maar ik had hem weer keurig schoon gekregen en hij deed tevreden blinkend
en pruttelend zijn werk. Het duurt ongeveer 10 minuten voor de koffie
doorgelopen is, net genoeg tijd om de molen in op te zeilen. Dacht ik.
Nee dus.
De molen stond nog op het noorden en er kwam een warme, dunne
zuidenwind op, geheel conform de windroos "onbestendig"
dan weer eens een vlaag dan weer een zaam. We moesten dus halfom
krooien, geen lolletje in de vochtige warme wind. "Hai, t swait
stoat mie op rogge" mopperde Gerrit, die over zijn kleding
ook nog een overall droeg. Ik had zelf wat dunnere kleding aan, maar
dat hielp maar ten dele. Krooien op de GP is nog steeds een tamelijk
zware klus en even later gutste ook bij mij het zweet van het
gezicht. Pfoei. Toch die kruiring eens extra smeren..
Afijn, na een kwartiertje krooien stond-ie andersom. Windbord er in,
zeil er voor, vang er af.. ja, verdraaid, net een zaam. Okay, dan maar
aandrukken. Het kampaltouw moeten we nog vervangen en dus moeten we
momenteel de pal er in de kap uithalen en vastzetten. Dat had Gerrit
dan ook al keurig gedaan, maar dat werkte nu tegen ons: aandrukken, naar
de vang draven, ai, daar wastie alweer terug gelopen. Nou ja, gelukkig,
Remy en Gerrit waren er immers ook en met behulp van haak, drukwerk en
haastig vangen als-ie terug dreigde te lopen kregen we de zeiltjes
er toch voor. Weifelend besloot de GP even niets te doen. Aanduwen
dan maar en ja, gelukkig trok nu ook de wind aan en daar ging-ie.
Meer dan 30 eindjes werden het niet. Veiligheidsnetten spannen en dan
eerst koffie drinken, besloten we.
De computercrash van verleden week had ik al met al aardig overleefd:
alle data keurig weer teruggekregen en voor de kenners onder u kan ik
melden dat ik gelijk van de gelegenheid gebruik heb gemaakt om mijn
schijven te mirroren en mijn kernel eens te updaten. Scheelt toch
een slok op een borrel: de standaard SuSE kernel had DMA uit staan,
ik heb het nu aan gezet en joepie, dat scheelt nogal: ik haal
nu 50-80 MB/sec waar het eerst niet veel meer dan 3 MB/sec was.
Mijn mail deed het dus ook weer en daar vond ik een mailtje van
Kees Vanger, die me de foto stuurde die je hieronder ziet. De foto is
overigens niet door Kees gemaakt maar door
Rienk van den Berg, molenaar op "den derde" van de Nederwaard.
Zo je ziet is er een roed afgebroken en naar beneden gekomen. Dit komt
normaal gesproken niet zo heel vaak voor - maar nu lijkt het
wel een epidemie. Ik citeer Kees:
 |
"Grote paniek in molenland, aangezien er de laatste tijd grote problemen
zijn met diverse roeden:
- roedebreuk op 2 juni 2005 van molen nr. 2 van de Nederwaard;
- alle wieken van molen De Hoop in Almelo moeten onmiddellijk worden
verwijderd. Uit een inspectie met röntgenapparatuur blijkt dat de
molenwieken zo slecht gelast zijn, dat het onverantwoord is de molen te
laten draaien. De gevaarlijke situatie heeft elf jaar bestaan.
De inspectie met röntgenstralen was dinsdag, omdat in Kinderdijk een
zelfde molenwiek naar beneden kwam;
- vanmiddag (1 juli 2005) is een roede (bouwjaar 1972) van een molen te
kinderdijk (Overwaard nr 7) afgeknapt [zie foto - HWK]
Molen No 7 van de Nederwaard bewoond en bemalen door Arie Gerrit Hoek
was een van de meest malende molens van het Kinderdijk complex. De molen
was altijd kampioen in het aantal as omwentelingen. Het is te hopen dat
de molen weer spoedig hersteld word zodat Arie weer voor dag en dauw kan
malen."
|
Daar sluit ik me natuurlijk van harte bij aan. Tijdens het koffiedrinken
hadden we het er uitgebreid over. Een inspectie met röntgenstralen zou
ook voor onze molens niet verkeerd zijn. Je moet er niet aan denken dat
er ook bij ons een roed breekt...
De vastgespijkerde windborden kwamen ook nog even aan de orde.
Weet u nog dat we verleden week die windborden er niet uit kregen?
Nou, dat bleek te kloppen. De schilder had inderdaad de windborden
vastgespijkerd, zo was bij navraag gebleken. Maar men heeft beloofd
het weer in originele staat te brengen.
Na het koffiedrinken vingen we de molen en gingen we de kap in.
Bij het vervangen van onze lange spruit was er ook een nieuw stel neuten
in de spruit gezet en de busdeur, die eerst met scheerijzers geborgd zat,
was met bouten en moeren-met-handvat vastgezet. Dat was om enerzijds het
risico van het uitvallen van scheerijzers te beperken, anderzijds om het
makkelijk te maken de busdeur eens los te maken. En dat was precies wat we
wilden doen. Onze poortstok kun je makkelijk weghalen: je maakt de wiggen
los en je kunt hem zo wegschuiven. Daarna, voor alle zekerheid,
borgden we de koningspil. We maakten een stuk touw aan een achtkantstijl
vast, leidden dat rond de koningspil en dan terug naar een andere
achtkantstijl. Goed straktrekken, klaar - die koningspil kon nu niet
naar voren wegvallen. Op de foto kun je overigens ook heel goed onze ezel
en het sabelijzer zien.
Het bleek allemaal precies te kloppen, al had ik niet gedacht dat die
neuten zo groot zouden zijn. Duidelijk zie je de beide neuten, gemaakt
van donker, vettig pokhout. Let ook op de klodder reuzel die je boven
de beide pokhouten in het smeergat zit zitten: die morgen hadden we
de tap juist gesmeerd.
Poppetje gezien, kastje weer dicht. Ai, dat viel nog niet mee: bij
het wegpakken van de busdeur waren de delen die in de busdeur
zaten uit elkaar gevallen. Even puzzelen dus: hoe zat dat ook
weer? Maar tenslotte lukte het toch en kon de busdeur er weer
voor. Dan nog de beide bouten weer aandraaien en
dan kon het touw er weer af.
Vervolgens werden we doorgezaagd over de vang. Remy mocht uitleggen
hoe de diverse vangstukken heten. Daarna kregen we vragen over de
verschillen tussen bandvang, blokvang en stutvang. Uiteraard
kregen we het ook over het verstellen van de vang en de klassieke
vragen over het aanlopen van de vang na het verstellen ontbraken
ook nu weer niet. De GP heeft een vangbalk met een buitenvangstok,
welke andere manieren kenden we nog, wilde Gerda weten. Nou, de
trommelvang. En de binnenvangstok. En de evenaar. Wat zijn belegstukken
en bij welk vangtype vindt je die? Enzovoort, enzovoort.
Al met al brachten we het er nog niet zo beroerd van af, vond
ook Gerda. De volgende keer zullen we over het gaande werk -
de molenwielen en assen - worden overhoord. Dan zal Lammert ons
lesgeven.
Remy moest wat vroeger weg, zijn dochter zwom af. Ik zag hem
later op de dag nog even toen ik bij de McDonalds zat met mijn
gezin, maar ben straal vergeten hem te vragen hoe het afgelopen
was. Zal vast wel gelukt zijn.
Gerrit, Gerda en ik borgen de molen verder op en maakten ook
van de gelegenheid gebruik om de planken die we naar boven
hadden gesjouwd omdat we het vloertje wilden leggen weer naar
beneden te sjouwen. Het vloertje ligt er immers al wekenlang in
en die planken stonden lelijk in de weg op de eerste zolder.
Tevreden gingen we uit elkaar, een zwoel weekend tegemoet.
|